KSIĄŻKĄ POŁĄCZENI …
CZYLI O ROLI CZYTANIA
W ŻYCIU DZIECKA
Chcemy zachęcić wszystkich rodziców do czytania książek swoim dzieciom.
Pokazać zalety wspólnej lektury i wpływu książki na rozwój i psychikę dziecka.
Potrzebę czytania w dziecku musimy wzbudzić sami w trakcie procesu wychowawczego.
Dlatego to od nas nauczycieli i rodziców zależy, czy potrafimy mimo atrakcyjności powszechnie dostępnej telewizji i Internetu, rozbudzić u dziecka zainteresowanie książką i przygotować je do tego, by kontakt z literaturą stał się niezbędny.
Czytanie książek dzieciom, ma same zalety:
- Wspólna lektura wpływa na rozwój i psychikę dziecka.
- Uczy dzieci odróżniania dobra od zła, zachęca do refleksji
nad konsekwencjami własnych słów i czynów.
- Nie zawsze rodzice są świadomi, że wspólne czytanie może bardzo pomagać w wychowaniu dziecka.
- W książkach zamieszczone są często fragmenty, które mogą posłużyć jako rozwiązania konkretnych sytuacji, z którymi dziecko styka się w życiu codziennym.
- Dobra literatura dla dzieci daje prawidłowe wzorce zachowania.
- Dla rodziców to bezcenna pomoc w kształtowaniu właściwych postaw i nawyków dziecka.
- Głośne czytanie spełnia ponadto ważną rolę w kształtowaniu mowy dziecka. Nie tylko wzbogaca słownik, lecz uczy prawidłowego formułowania myśli, budowy zdań. Kształcone są podstawowe funkcje słuchowe, co jest bardzo ważne dla rozwoju uczuciowego.
Dobór literatury zależy od wieku:
- Trzylatki chętniej oglądają obrazki, o których się opowiada, wzbogacając ich treść na miarę własnej fantazji.
- Czterolatki potrafią już słuchać czytania, lecz dobrze jest, gdy mają oparcie w ilustracji.
- Pięciolatki oraz sześciolatki mogą słuchać dość długich opowiadań w takim stopniu interesujących, aby utrzymały ich uwagę.
Można dłuższe opowiadanie dzielić na odcinki czytane w kolejnych dniach.
Podkreślając bardzo istotną wartość głośnego czytania należy pamiętać, że rytuał ten powinien być utrzymywany nawet wówczas, gdy dziecko samo już dobrze czyta.
Dzieci, które już w wieku przedszkolnym zostaną w sposób ciekawy wprowadzone w świat książek, odpowiadających dziecięcym zainteresowaniom i potrzebom, będą ich szukały później same, wbrew twierdzeniom, że zanika kultura czytelnicza na rzecz obrazu.
Nie pozbawiajmy dziecka korzyści, jakie niesie głośne czytanie. Wspólne czytanie w domu pozwoli im pokonać problemy dorastania, wzmocni więzi uczuciowe z rodzicami. Należy pamiętać, że książki są pokarmem nie tylko dla intelektu, ale i dla psychiki. Od dawien dawna rodzice i dziadkowie czytali swoim dzieciom bajki, wiersze, opowiadania. Postarajmy się, aby tak było nadal. Pamiętajmy o korzyściach, które płyną z czytania dla dzieci.
„Jeśli nie damy dziecku zabawek, będzie się bawiło kamykami lub patykami. Jeśli nie damy mu książki – samo po nią nie sięgnie. Na początku wystarczy, byśmy pozwolili dziecku poczuć radość słuchania, a potem czytania, wówczas będzie garnęło się do lektury, wyciągało po książkę ręce, domagało się jej każdego dnia. Takie pierwsze lektury oddziałują z niezwykłą siłą, łączą we wspólnocie przeżyć tego, kto czyta, i tego, kto słucha. My dorośli na czas lektury stajemy się małymi dziećmi, nostalgicznie wracamy do „szczenięcych lat”; oni, mali, czują tę naszą magiczną bliskość, mają w nas oparcie w przeżywaniu lęku o los bohatera, trwogi, gdy zbłądzi pośród krzyżujących się dróg, radości, gdy po trudach zdobędzie nagrodę. To jest pierwsza rola książki: budowanie mostów między pokoleniami, łączenie we wspólnocie przeżyć, śmiechu i wzruszeń.”
(prof. G. Leszczyński)
Czytając lub słuchając czytanej książki, dziecko doświadcza magicznej siły słów, rozwija i wzbogaca własne słownictwo.
Krok po kroku ogarnia słowami świat, nazywa szczegóły otaczającej
je rzeczywistości.
Gdy dziecko potrafi nazywać uczucia, gdy zaczyna rozróżniać stany psychiczne literackich bohaterów, wówczas rozpoznaje je w sobie,
potem u osób ze swojego otoczenia.
Umiejętność nazywania i akceptowania własnych, niekiedy trudnych emocji, następnie doznań i przeżyć innych ludzi jest bodaj najtrudniejszą sztuką,
którą musi opanować młody człowiek, by osiągnąć wewnętrzną dojrzałość.
KORZYŚCI PŁYNĄCE ZE WSPÓLNEGO CZYTANIA:
0 – 3 lata
Wspólne czytanie buduje więź emocjonalną rodzica z dzieckiem, tworzy poczucie bliskości i bezpieczeństwa.
Oglądanie ilustracji usprawnia koordynację wzrokową-ruchową i stymuluje wzrok dziecka.
Kilkuminutowe czytanie spokojnym głosem uspokaja dziecko, pozwala budować poczucie przewidywalności i przynależności do wspólnoty rodzinnej.
Poprzez czytanie dziecko uczy się kojarzyć fakty, wnioskować i zestawiać przyczynę ze skutkiem.
Codzienne czytanie wspomaga rozwój mowy poprzez przyswajanie intonacji i melodii języka.
Czytanie dostarcza wiedzy o otaczającym świecie, ludziach i przedmiotach.
Literatura dostarcza wzorców osobowych, uczy jak mówić o swoich potrzebach i oczekiwaniach wobec innych.
3 – 6 lat
Czytanie książek rozwija myślenie, pamięć i mowę dziecka.
Poprzez czytanie dziecko zdobywa wiedzę o sobie i otaczającym je świecie oraz rozwija kompetencje poznawcze.
Bohaterowie książkowi dają dzieciom nowe wzory osobowe oraz wskazówki, jak postępować w różnych sytuacjach.
Czytanie z rodzicem rozwija w dziecku zainteresowanie literami i słowem pisanym oraz rozbudza w nim gotowość do nauki samodzielnego czytania.
Książki pomagają dzieciom poznać i nazwać emocje swoje i innych osób, a także rozróżniać świat zewnętrzny od świata odczuć i wrażeń.
Czytanie uczy wyrażania emocji oraz radzenia sobie z nimi.
Czytanie jest dla dziecka czasem relaksu i reguluje emocje z całego dnia.
Czytanie rozwija kreatywność i wyobraźnię dziecka, uczy wyciągania wniosków, porównywania faktów i znajdowania rozwiązań.
Książka jest świetnym pretekstem do rozmowy z dzieckiem i wyprawy do miejsc związanych z jej tematem.
Książki pomagają oswoić trudne tematy, uczą komunikować potrzeby i pokonywać lęki.
6 – 10 lat
Wspólne czytanie ułatwia poznanie nowej rzeczywistości jaką jest edukacja szkolna.
Książki pozwalają rozwijać hobby, zainteresowania i zaspokoić ciekawość dziecka w każdej dziedzinie.
Czytanie ułatwia przyswajanie wiedzy i zapamiętywanie.
Czytanie rozbudza i kształtuje wrażliwość emocjonalną, daje wewnętrzną siłę do radzenia sobie z trudnościami i regulowania własnych emocji.
Czytanie rozwija osobowość dziecka i poczucie własnej wartości.
Czytanie wzbogaca słownictwo, rozwija umiejętność swobodnego wypowiadania się i myślenia.
Wspólne czytanie wzmacnia relację rodzica z dzieckiem, rodzicowi pomaga zrozumieć emocjonalny i społeczny rozwój dziecka i nadać mu właściwy kierunek.
Dzięki historiom książkowym i ich bohaterom dziecko uczy się rozumienia własnej osoby i oceniania swojego zachowania z moralnego punktu widzenia.
Opracowała : Joanna Gut