Starosłowiański obrzęd topienia Marzanny jest znany w Polsce od wieków i do dzisiaj kultywowany. Marzanna to bogini słowiańska, która była symbolem zimy i śmierci. Gdy po jesieni obumierała natura, wierzono, że to przez Marzannę – stąd utożsamianie jej z zimą. Zgodnie z podaniami, by nastała wiosna, a wraz z nią ożyła przyroda należało w jakiś sposób unicestwić Marzannę. Symbolem Marzanny stała się kukła, zrobiona ze słomy, płótna i licznych ozdób w postaci korali i wstążek, którą starosłowiańskim zwyczajem najpierw podpalano a następnie wrzucano do wody i topiono. Wierzono, że obrzęd ten to pewnego rodzaju ofiara mająca przywołać wiosnę a także zapewnić urodzaj i dobre plony w danym roku. Zwyczaj topienia Marzanny przez długi czas był uznawany za pogański, mimo tego, tradycja przetrwała i do dziś jest kultywowana w niektórych regionach Polski. Symboliczne topienie Marzanny odbywa się 21 marca, w pierwszym kalendarzowym dniu wiosny.
Mając na uwadze wychowanie w duchu polskości i spuścizny przodków, w naszym przedszkolu bardzo dużą wagę przywiązujemy do przybliżania dzieciom staropolskich tradycji ludowych i zachęcamy do ich kultywowania. Pochód wiosenny z Marzanną i Gaikiem-Maikiem jest jedną z tych tradycji, które dzieci bardzo lubią, bardzo się angażują i aktywnie uczestniczą w przygotowaniach do powitania wiosny. Tak też było u ,,Skrzatów” – wspólnie zrobiliśmy kukłę Marzanki – nie zbyt dużą, aby dzieci mogły same ją nieść w czasie wiosennego przemarszu wokół przedszkola, również wspólnie zrobiliśmy również Gaik-Maik – symbol powitania i rozpoczęcia kalendarzowej wiosny. Zanim przystąpiliśmy do wykonywania kukły i Gaika,, Skrzaty” obejrzały film dydaktyczny dla dzieci, opisujący starosłowiański zwyczaj pożegnania zimy i powitania wiosny, odbyliśmy rozmowy tematyczne podczas wykonywania Marzanki i Gaika, nauczyliśmy się rymowanki ,,Marzanno, Marzanno, ty śniegowa panno, zrób miejsce wiośnie, płyń gdzie pieprz rośnie!”.
Wreszcie nadszedł oczekiwany pierwszy dzień wiosny. W dniu 19 marca 2021 r. grupy przedszkolne żegnały zimę i witały wiosnę. ,,Skrzaciki” z grupy II z ogromnym przejęciem uczestniczyły w wiosennym pochodzie, niosąc Marzannę i Gaik-Maik, na zmianę recytując rymowankę, grając na instrumentach i nawołując: ,,Wiosno, wiosno! Przybywaj!”. Na koniec, mając na uwadze ochronę środowiska i dbałość o przyrodę, dzieci umieściły Marzannę w przygotowanym pudełku, aby ją wysłać daleko do zimowej krainy. Do przedszkola wróciliśmy z zielonym, wiosennym Gaikiem-Maikiem. Udział w obchodach tej niezwykle ciekawej i barwnej tradycji sprawił ,,Skrzatom” ogromną frajdę, przybliżył w sposób praktyczny, kolejną staropolską tradycję i co najważniejsze poszerzył wiedzę i doświadczenie dzieci. Teraz pozostaje nam tylko czekać na wiosenne zmiany w przyrodzie.
Ewa Półtorak
