Powietrze to jeden z naturalnych czynników, który dla rozwoju dziecka ma bardzo duże znaczenie. Dzieci pozbawione możliwości przebywania na powietrzu nie mogą się prawidłowo rozwijać. Korzystanie z powietrza i słońca to podstawowy warunek higieny układu oddechowego i krążenia, który jednocześnie ma ogromne znaczenie dla higieny układu nerwowego i rozwoju ruchowego. Zadaniem wychowawczym jest zatem przyzwyczajenie dzieci do przebywania na powietrzu bez względu na porę roku. Jedynie deszcz, silny wiatr i mróz poniżej –10 st. uniemożliwia im spacery i zabawy na powietrzu.
Każda pora stwarza inne możliwości przebywania na świeżym powietrzu. Zawsze należy uwzględniać warunki atmosferyczne, teren, ubranie dzieci, odpowiedni dobór zabaw i ćwiczeń. Przystosowanie dziecka do temperatury otoczenia wymaga jego udziału. Należy nauczać dzieci, w jaki sposób mogą przeciwdziałać marznięciu zimą, czy przegrzaniu latem. Temperatura powietrza czasem sprawia dziecku przykrość – jest mu za zimno lub za gorąco. Zadaniem nauczyciela i rodzica jest wypracowanie nawyku odpowiedniego ubierania się w zależności od temperatury. Należy dostarczać wiedzy, podsunąć różne sposoby rozgrzewania się, np. tupanie, rozcieranie rąk, wymachiwanie nimi. Dzieci powinny też wiedzieć, dlaczego smaruje się im twarze kremem (chodzi o rozumienie chronienia skóry przed silnym mrozem i słońcem).
Podczas dni upalnych należy wdrażać dzieci do właściwego zachowania. Dążyć trzeba do przyzwyczajania ich do zmiany miejsc zabaw w ogrodzie przedszkolnym i chronienia się w cień, do zaspokojenia pragnienia. Dzieci starsze powinny wiedzieć, że słońce może być powodem zasłabnięcia, bólu głowy, i że wtedy należy ochłodzić ciało wodą, pozostawać w cieniu, osłaniać głowę przez noszenie czapki, kapelusika, chusteczki.
Zabawy i ćwiczenia na powietrzu zimą mają wielką wartość zdrowotną, hartują i usprawniają. Zachęcając dzieci do ruchu i wysiłku musimy pamiętać, by był on dostosowany do temperatury i odpowiednio regulowany. W pracy z dziećmi należy budzić przekonanie, że świeże powietrze służy zdrowiu, chroni przed zaraźliwymi chorobami.
Inny problem wychowania zdrowotnego to sprawa świeżości powietrza w pomieszczeniu. Można i należy tak wychować dzieci, aby odczuwały przykrość z powodu zaduchu i same się przed nim broniły. Niezbędne w kształceniu tego nawyku jest przestrzeganie systematycznego wietrzenia mieszkań lub oczyszczanie powietrza za pomocą odpowiednich urządzeń, dostępnych na dzisiejszym rynku.
Wartość spacerów, wycieczek, zabaw sportowych polega na tym, że dzieci będą przebywały przez dłuższy czas na powietrzu w dobrych warunkach klimatycznych, co przyczyni się do odprężenia psychicznego i fizycznego. W czasie ich trwania łączy dzieci wspólne radosne przeżycie, co sprawia, że wytwarza się przyjemna atmosfera ułatwiająca kontakty, wyzwala się serdeczność i koleżeńskość, a dzieci chętnie sobie pomagają.
Podsumujmy – dotlenianie, słońce, światło i ruch mają pozytywny wpływ na ogólne funkcjonowanie dziecka, bo:
1. Wzmacniania jest odporność organizmu, co zapobiega przeziębieniom. Codzienne spacery są świetną nauką radzenia sobie ze zmiennymi temperaturami.
2. Pod wpływem promieni słonecznych wytwarza się witamina D, niezbędna do prawidłowego rozwoju kości i zębów.
3. Spacery są również świetną okazją do poznawania świata. W efekcie dziecko zdobywa wiedzę doświadczenia i umiejętności.
4. Pobyt na świeżym powietrzu umożliwia również pozytywne rozładowanie energii.
Opracowały: Joanna Gut, Ewa Półtorak